Phân mảnh DNA tinh trùng trong điều trị hiếm muộn

Để tạo nên những “mầm sống bé nhỏ” có vai trò to lớn của trứng và tinh trùng. Trong đó, sự toàn vẹn DNA tinh trùng là yếu tố then chốt trong việc truyền đạt thông tin di truyền từ người cha. Tinh dịch đồ hiện là xét nghiệm đầu tay để đánh giá khả năng sinh sản của nam giới. Tuy nhiên, nhiều trường hợp kết quả tinh dịch đồ hoàn toàn bình thường nhưng vẫn vô sinh do mức độ phân mảnh DNA tinh trùng cao. Vì vậy, trong chẩn đoán vô sinh nam, cần thực hiện xét nghiệm phân mảnh DNA tinh trùng để điều trị hiếm muộn hiệu quả hơn.

Mục Lục

1. Phân mảnh DNA tinh trùng là gì?

Phân mảnh DNA tinh trùng là tình trạng tổn thương cấu trúc di truyền của tinh trùng cụ thể là sự đứt gãy bên trong DNA. Sự phân mảnh có ảnh hưởng đến khả năng sinh sản của nam giới cũng như kết quả điều trị thụ tinh trong ống nghiệm. DNA tinh trùng có thể bị phân mảnh trong suốt quá trình sản sinh tinh trùng, khi tiếp xúc với môi trường độc hại hoặc thực hiện xạ trị hay hoá trị liệu. Có khoảng 30% nam giới vô sinh có các chỉ số tinh dịch bình thường nhưng chỉ số phân mảnh DNA tinh trùng vượt ngưỡng.

phân mảnh dna tinh trùng

2. Một số nguyên nhân gây ra:

Môi trường: Tiếp xúc với phóng xạ, các chất độc hại, ô nhiễm môi trường, nhiệt độ tinh hoàn cao,…
Thói quen không tốt: Hút thuốc lá, uống rượu bia, sử dụng ma túy, chế độ ăn uống và tần suất xuất tinh không khoa học,…
Mắc bệnh: Giãn tĩnh mạch thừng tinh, béo phì, nhiễm khuẩn đường sinh dục,…;
Tinh trùng phát triển tới thời điểm trưởng thành nhưng không có cơ chế sửa lỗi DNA
Sai sót về khả năng tái tổ hợp nhiễm sắc thể trong quá trình hình thành tinh trùng
Mất tương đối về tỷ lệ protamine 1 và 2
Tích tụ các gốc oxy hóa
Apoptosis không hoàn toàn.

Nam giới nếu mắc phải sẽ có nguy cơ :

Giảm khả năng thụ tinh
Chất lượng phôi kém
Giảm tỷ lệ mang thai giảm
Tăng tỷ lệ sảy thai, thai chết lưu ở vợ
Tăng nguy cơ trẻ sinh ra mang các đột biến gây bệnh, sinh con dị tật.

phân mảnh dna tinh trùng 2

3. Ai nên làm xét nghiệm phân mảnh DNA tinh trùng

Xét nghiệm được chỉ định cho:

Các cặp vợ chồng vô sinh, hiếm muộn không tìm ra nguyên nhân ngay cả khi chỉ số tinh dịch đồ bình thường
Các cặp vợ chồng đã làm thụ tinh trong ống nghiệm thất bại nhiều lần
Những cặp vợ chồng có tiền sử sảy thai hoặc thai lưu liên tiếp (từ 2 lần trở lên), thai bị dị tật
Người đã xét nghiệm tinh dịch đồ cho kết quả số lượng tinh trùng di động ít hoặc có hình dạng bình thường ít
Nam giới trên 40 tuổi
Nam giới có tiền sử nhiễm khuẩn tiết niệu, cuộc sống căng thẳng, ung thư, sử dụng rượu bia, ma túy, tiếp xúc với hóa chất độc hại, từng phẫu thuật giãn tĩnh mạch thừng tinh,…

xét nghiệm phân mảnh dna tinh trùng

4. Ý nghĩa của xét nghiệm

Xét nghiệm phân mảnh DNA của tinh trùng giúp kiểm tra chất lượng tinh trùng do việc đứt gãy nhiễm sắc thể tinh trùng, thông qua chỉ số DFI (tỉ lệ đứt gãy ADN của tinh trùng):

DFI< 15% – Bình thường
DFI< 30% – Phân mảnh trung bình
DFI>= 30% – Phân mảnh nhiều

Nếu nam giới có DFI>= 30% thì hiệu quả của IUI giảm xuống 16% đến 4% hoặc thấp hơn.

Việc xác định được mức độ phân mảnh DNA của tinh trùng giúp cho các bác sĩ sản khoa đưa ra lời khuyên và phác đồ điều trị phù hợp.

15% <= DFI <= 30% : Tiến hành phương pháp thụ tinh IUI
DFI > 30%: Tiến hành IVF/ICSI

5. Có thể điều trị được không

Có thể cải thiện tình trạng này bằng cách tìm ra nguyên nhân, điều trị sớm. Đồng thời, nam giới cần chú ý cải thiện lối sống sinh hoạt, ăn uống và nghỉ ngơi theo hướng khoa học để cải thiện chất lượng gen của tinh trùng. Một số lưu ý quan trọng gồm:

Ăn uống: Bổ sung đầy đủ dưỡng chất, đặc biệt là kẽm (có trong thịt bò, hàu), vitamin C (có trong cam, bưởi), vitamin E (có trong hạnh nhân, hạt dẻ, rau cải xanh, bơ), uống acid folic liều 1 – 5mg, bổ sung thêm thực phẩm chứa L-carnitine, Coenzyme Q10
Sinh hoạt: Tăng cường vận động, hạn chế sử dụng rượu bia, ngừng hút thuốc lá, tránh ngồi lâu, không tắm nước quá nóng, không bỏ điện thoại vào túi quần, tránh tiếp xúc với hóa chất độc hại,…

Kỹ thuật xét nghiệm phân mảnh DNA tinh trùng giúp bác sĩ xác định được chi tiết nguyên nhân gây vô sinh nam, từ đó đưa ra phác đồ điều trị phù hợp để rút ngắn thời gian, chi phí và nâng cao cơ hội có con cho các cặp vợ chồng.